Zelfbewoningsplicht

Zelfbewoningsplicht uitgelegd

Zelfbewoningsplicht, of zelfwoonplicht, is een regel die zegt dat je als eigenaar zelf in je huis moet wonen wanneer je dat huis koopt. Met andere woorden, als je een huis koopt met een zelfbewoningsplicht, dan mag je dat huis niet direct verhuren of doorverkopen aan iemand die van plan is het huis te verhuren. Dit betekent dat als je een huis koopt, je echt plannen moet hebben om er zelf in te gaan wonen. Het idee hierachter is dat dit het moeilijker maakt voor beleggers om huizen op te kopen voor verhuur, waardoor er meer huizen voor starters beschikbaar komen.

De zelfbewoningsplicht staat vastgelegd in je koopovereenkomst van je woning en verschilt mogelijk per gemeente. Zo is de zelfbewoningsplicht van Amsterdam voor je van toepassing wanneer de WOZ-waarde niet hoger is dan € 533.000,-. (2023) Deze grens is gesteld omdat je op die manier kans maakt op 60 procent van de Amsterdamse woningen.

De reden voor zelfbewoningsplicht

Er zijn twee belangrijke redenen waarom de overheid deze nieuwe regel heeft ingevoerd. De eerste reden is dat het de kans vergroot voor mensen zoals jij om een betaalbaar huis te kopen. Voor veel starters en mensen met een gemiddeld inkomen is het op dit moment in veel steden erg lastig om aan een woning te komen. Beleggers proberen om jou te overbieden, zodat zij er met de winst vandoor gaan.

De tweede reden is gericht op het tegengaan van zogenoemde ‘buy-to-let’-scenario’s, waarbij personen of bedrijven huizen aanschaffen met als enig doel ze aan je te verhuren en zo winst te maken.

Anti-speculatie beding en zelfbewoningsplicht

Het komt vaak voor dat je gemeente het handelen in nieuwbouwwoningen wil voorkomen, omdat dit prijsschommelingen met zich meebrengt. Hierbij maken ze gebruik van een zogenaamd anti-speculatiebeding, wat in je leveringsakte staat vastgesteld. Dit betekent dat je als koper je woning binnen een afgesproken tijd niet mag overdragen aan iemand anders zonder toestemming van je gemeente. Je mag in dit geval je huis wel verhuren aan iemand anders. Met de zelfbewoningsplicht gaat je gemeente zelfs nog een stapje verder.

Met een zelfbewoningsplicht, ook wel verhuurverbod of opkoopbescherming genoemd, mag je jouw woning niet verkopen aan mensen of bedrijven die van plan zijn deze te verhuren. Dit houdt je lokale woningmarkt gezond en zorgt dat jij een eerlijke kans hebt om een huis te kopen.

Hoe lang duurt een zelfbewoningsplicht?

In de praktijk heb je vaak te maken met een zelfbewoningsplicht van een periode tussen de drie en vijf jaar. Ook controleert je gemeente goed of je daadwerkelijk zelf in je huis woont.  Er zijn ook situaties waarin je een permanent verbod krijgt op verhuur of verkoop aan iemand die het huis wil verhuren. De exacte duur hangt af van de specifieke regels die je gemeente heeft opgesteld.

Zelfbewoningsplicht in jouw gemeente

Meer dan honderd gemeenten hebben een vorm van zelfbewoningsplicht in Nederland. Toch heeft niet elke gemeente dezelfde regels. Sommige gemeenten hebben zelfs helemaal geen afspraak staan. Welke regels voor jou gelden, hangt af van de gemeente waar je in woont. Je gemeente maakt met woningcorporaties afspraken, die vervolgens samen dit soort regels in je koopovereenkomst van je huis opnemen. Bij deze beslissing kijkt je gemeente vaak naar de lokale situatie en problemen op de woningmarkt.

Uitzonderingen

Je hebt nu een idee wat de zelfbewoningsplicht inhoudt en waarom het bestaat. Wel zijn er uitzonderingen op de regel. In Amsterdam mag je bijvoorbeeld je huis verhuren aan je directe familieleden, zoals je kinderen. Daarnaast mag je je woning aan iemand anders verhuren als je minimaal 3 maanden en maximaal 2 jaar in het buitenland verblijft. Let wel op, want je krijgt in dat geval te maken met wat regels. Zo mag je de huurprijs van je woning niet hoger stellen dan de maximale prijs voor een middeldure huurwoning. In 2023 is deze maximale (maandelijkse) prijs € 1.175,72.

Deze regels variëren per locatie. Check daarom bij jouw gemeente de specifieke regels en voorwaarden.

Wij helpen je graag

Een betaalbare woning is vandaag de dag moeilijk te vinden. De zelfbewoningsplicht is hierbij een grote stap vooruit. Wil je meer weten over de zelfbewoningsplicht en hoe dit jou helpt bij het kopen van je huis? Of zit je met vragen en weet je niet precies waar je terecht kunt? Onze deskundige adviseurs staan voor je klaar voor je vragen en begeleiden je graag bij jouw persoonlijke situatie. Maak vandaag nog een afspraak voor een vrijblijvend oriëntatiegesprek bij een filiaal van De Hypotheekshop bij jou in de buurt.