Onderzoek: verhogingen hypotheekrente gaan twee keer zo snel als verlagingen

De hypotheekrente heeft de weg omlaag weer gevonden
De hypotheekrente is sinds oktober vorig jaar hard opgelopen. De oorzaak daarvan was de rente op de kapitaalmarkt, de basis voor de hypotheekrente, die met name steeg vanwege de hoge inflatie in Europa en de VS. Toen deze kapitaalmarktrente afgelopen juni plots begon te dalen – door de vrees bij beleggers over een naderende recessie – vroegen veel mensen zich af of de hypotheekrente dan ook weer zou gaan dalen.

Met een vertraging van drie weken gingen begin juli de eerste geldverstrekkers inderdaad voorzichtig over tot het verlagen van hun rentetarieven. De laatste vier weken daalt de hypotheekrente zelfs al weer wat sneller. Bijna alle 40 actieve aanbieders hebben de afgelopen twee weken hun rentes aangepast, waarbij verlagingen over het algemeen uiteenlopen van 0,05% tot 0,20% per keer. Inmiddels liggen de scherpste rentes per renteperiode allemaal weer onder de 4%, alleen op 30 jaar vast (hoogte hypotheek tot 100% van de woningwaarde) is dat nog niet het geval.

Onderzoek: verhogingen hypotheekrente gaan twee keer zo snel als verlagingen
Het tempo waarmee de hypotheekrente dit jaar is opgelopen is ongekend. Hoewel de daling de laatste weken vergeleken met eerdere perioden relatief snel gaat, blijft deze toch wel achter bij de snelheid van de verhogingen eerder dit jaar. De vraag is of geldverstrekkers de rente in de regel altijd sneller verhogen dan verlagen.

We hebben hiervoor de snelheid onderzocht van alle renteverhogingen sinds 2008, en die afgezet tegen de snelheid van renteverlagingen uit die periode. Hiervoor zijn de gemiddelde rentes van 5, 10 en 20 jaar vast met NHG (op weekbasis) over de jaren 2008-2022 gebruikt. We kunnen daar inderdaad de conclusie uit trekken dat stijgingen over de afgelopen 15 jaar gemiddeld bijna twee keer zo snel gaan als verlagingen.

De snelheid van de verhogingen lag het hoogst in de jaren 2008-2011, 2020 en 2022. Dat zijn de jaren waarin er respectievelijk sprake was van een kredietcrisis, uitbraak van corona en hoge inflatie en waarin de rentes op de kapitaalmarkten snel opliepen. Financiers reageren daar direct op, zeker voor de lange renteperioden als 20 en 30 jaar vast. Deze jaren laten overigens ook de snelste verlagingen zien (m.u.v. het coronajaar 2020). Wel blijft de snelheid van de verlagingen in deze jaren ook het meest achter bij die van de verhogingen, terwijl die in de jaren erna vaak juist wat hoger ligt.

‘Volgt de hypotheekrente de cyclus, dan stijgt deze in juni en daalt in augustus’

Als we de gemiddelde beweging van de hypotheekrente per weeknummer over de jaren 2008-2022 in kaart brengen, dan zien we een herkenbaar seizoenspatroon verschijnen. Jaarlijks verlagen vooral de grootbanken rond de Open Huizen Dag begin april de hypotheekrente. Medio juni voeren geldverstrekkers verhogingen door om alle hypotheekaanvragen te kunnen verwerken voordat de zomervakantie begint. Begin augustus vindt over het algemeen de grootste daling in het jaar plaats als het naseizoen van start gaat. Medio november volgen dan renteverhogingen om het jaar rustig af te kunnen sluiten. Uiteraard bepalen de situatie en omstandigheden in een jaar in hoeverre deze cyclus daadwerkelijk wordt doorlopen. Dit jaar geldt deze rentewijsheid (‘Volgt de hypotheekrente de cyclus, dan stijgt deze in juni en daalt in augustus’) in elk geval wel.

Over De Hypotheekshop

De Hypotheekshop staat sinds 1991 (potentiële) huizenkopers en -bezitters bij met onafhankelijk advies. We zijn onderdeel van de grootste franchiseorganisatie in hypotheekadvies van Nederland (ruim 260 vestigingen), met een totaal hypotheekvolume van ruim 8 miljard euro per jaar, en daarmee marktleider. De Hypotheekshop is (mede)initiatiefnemer van de Arbeidsmarktscan (winnaar Gouden Lotus 2020 voor Innovatieve dienstverlening aan de consument), de opleiding Adviseur Duurzaam Wonen, hypotheekverstrekking o.b.v. brondata, het Platform Woonstarters, de Startersmonitor (startenopdewoningmarkt.nl), de Advieswijzer (advies-wijzer.nl) en het Platform Hypotheken vanuit het ministerie van BZK. De Hypotheekshop werkt samen met de TU Delft voor de Monitor Koopwoningmarkt.