Geldverstrekkers tien jaar na de crisis: wisseling van de wacht

Het opkoopprogramma van de Europese Centrale Bank, dat begin 2015 van start ging, zal vanaf komende maand worden afgebouwd van maandelijks 30 miljard euro naar 15 miljard euro. De nu aangekondigde afbouw, die algemeen werd verwacht, brengt de beoogde beëindiging van het opkoopprogramma aan het einde van dit jaar een stap dichterbij, maar dat zorgde donderdag en vrijdag niet voor grote onrust op de financiële markten. Beleggers waren meer bezig met nieuwe, zware handelssancties door de Amerikaanse president Trump tegen China. De rente op de kapitaalmarkt eindigde vorige week uiteindelijk wat hoger dan de week daarvoor. Het is bijzonder dat geldverstrekkers nauwelijks hypotheekrentewijzigingen voor de komende week hebben aangekondigd. Waarschijnlijk ligt de oorzaak daarvoor bij de huidige beweeglijkheid van de kapitaalmarktrente, de graadmeter voor de hypotheekrente. De meeste aanbieders hebben de rentetarieven de afgelopen drie maanden trouwens één of meerdere keren aangepast. Alleen voor Reaal, Philips Pensioenfonds en Triodos is dat inmiddels langer geleden.

Geldverstrekkers tien jaar na de crisis: wisseling van de wacht

Het is deze week tien jaar geleden dat de Amerikaanse bank Lehman Brothers failliet ging. Het faillissement wordt gezien als de start van de wereldwijde kredietcrisis en de daaruit voortvloeiende economische crisis, die ook voor de woning- en hypotheekmarkt grote gevolgen hebben gehad. Een van de gevolgen is de opkomst van een nieuwe generatie geldverstrekkers (onder meer MUNT, Vista, VENN, Merius, bijBouwe, Attens) die de oude heeft vervangen (onder meer UCB, GMAC, Westland Utrecht, Fortis Bank, Direktbank, DBV, MNF). Ook zijn enkele aanbieders samengegaan (Postbank met ING, Friesland Bank met Rabobank, Delta Lloyd met NN). NIBC en Reaal waren in de crisis gestopt maar zijn inmiddels weer actief. Een ander opvallend gevolg was dat geldverstrekkers een hogere marge gingen rekenen. ‘Marge’ is het deel van de hypotheekrente dat is bestemd voor de kosten en de winst. Deze marge steeg in de crisisjaren 2012 en 2013 enorm (tot ruim 3,0%-punt), maar door de al sinds de jaren tachtig / negentig dalende hypotheekrente, was dat niet direct merkbaar. Mede door de enorme concurrentie daalde de marge de afgelopen jaren overigens weer flink (2018: circa 1,3%-punt).

Wanneer gaan we de hypotheekrente weer korter vastzetten?

Door de lage rentestand zijn veel consumenten de hypotheekrente veel langer dan voorheen gaan vastzetten, met name via het intermediaire kanaal. Mocht de hypotheekrente de komende maanden gaan stijgen, dan rijst de vraag of en wanneer mensen weer zullen gaan kiezen voor kortere rentevaste perioden. Het aandeel van de populairste rentevaste periode van dit moment, 20 jaar vast, nam begin 2015 toe toen de scherpste aanbieders in de markt een tarief onder de 3% konden aanbieden. Het verschil met 10 jaar vast was op dat moment gezakt tot minder dan 0,5%-punt. De andere veel gekozen lange rentevaste periode van dit ogenblik, 30 jaar vast, steeg begin 2017 in populariteit toen de scherpste tarieven tussen de 2,5% en 3% kwamen te liggen en het verschil met 20 jaar vast nog maar enkele tienden was. Het omslagpunt naar kortere rentevaste perioden kan dus het doorbreken van deze psychologische rentegrens van 3% zijn, ondanks dat de behoefte aan rentezekerheid aan belang lijkt te hebben gewonnen. Hoewel het effect van een wat hogere rente op de leencapaciteit en de (netto) maandlasten in de praktijk vaak beperkt is, zou een alternatief de keuze voor een mix tussen korte en lange rentevaste perioden kunnen zijn.

Nieuws van De Hypotheekshop geeft een overzicht van de renteontwikkeling in de afgelopen weken. De verwachtingen die beschreven staan zijn altijd indicatief, hieraan kunnen geen rechten worden ontleend.