Angst voor een recessie houdt de hypotheekmarkt in haar greep

Op basis van de eerste helft van dit jaar zal 2022 al de geschiedenis ingaan als een ongekend jaar voor de hypotheekrente. Maar nu lijkt ook de tweede helft hier een bijdrage aan te willen leveren. Na een korte pauze in juli en augustus, waarin de hypotheekrente per saldo iets daalde, zet de stijging vanaf september weer op volle kracht door. Recente ontwikkelingen als de aankondiging van nieuwe, grote renteverhogingen door de centrale banken Fed en ECB, de daling van het Britse pond en de waarschijnlijke sabotage van de Nord Stream-pijpleiding lijken de stijging nog verder te versterken, omdat de rente op de kapitaalmarkt – maatstaf voor de hypotheekrente – hierdoor oploopt.

Deze week lijkt er zelfs sprake van een lichte paniek bij de 40 actieve geldverstrekkers in Nederland. Verhogingen met wel 0,40% tot 0,70%-punt per keer komen veelvuldig voor, met name op de korte en middellange renteperioden variabel, 5 en 10 jaar vast. Halverwege de week, waarbij nieuwe aankondigingen voor vrijdag en zaterdag nog kunnen binnenkomen, is het weekrecord uit juni dit jaar reeds gebroken (55 verhogingen). Daaronder maar liefst 15 aanbieders die hun rentetarieven deze week meerdere malen verhogen. Enkele financiers laten hun verhogingen na bekendmaking zelfs al direct de volgende dag ingaan, waar in de markt pas één of twee werkdagen later gebruikelijk is.

Met de gecommuniceerde verhogingen voor de komende dagen in gedachten, lijkt deze week te gaan eindigen op een rentestand* boven de 4,40%. Vorige week stond het totaalgemiddelde nog op 4,10%. Ook dat lijkt dus een nieuw weekrecord op te leveren. Nota bene: deze week een jaar geleden noteerde de rentestand met 1,42% de laagste stand ooit.

Omgekeerde rentes: kort hoger dan laag

Omdat de middellange hypotheekrentes (5 en 10 jaar vast) de laatste weken harder stijgen dan de lange hypotheekrentes (20 en 30 jaar vast), worden de verschillen tussen beide steeds kleiner. Als we de renteoverzichten van Lot Hypotheken (linker tabel, dochterlabel van NIBC) en MUNT Hypotheken (rechter tabel)  nader bekijken, zien we dat bij de NHG-tarieven van deze aanbieders inmiddels een bijzondere situatie is ontstaan. Normaal gesproken zijn de lange rentes hoger dan de kortere tarieven, maar hier is dat omgekeerd. Een inverse rentestructuur in vaktaal.

Volgens een deel van de economen is een inverse rentestructuur een voorbode van een recessie. Onder normale omstandigheden vragen geldverstrekkers een hogere rentevergoeding als zij hun geld langer uitlenen. Het risico dat de inflatie het bedrag dat is uitgeleend aantast, is bij een langere renteperiode immers groter. De verwachting op dit moment van veel beleggers is echter dat de huidige hoge inflatie de komende tijd nog aanhoudt en pas in de loop van volgend jaar zal afnemen. Zij voorzien dus juist voor de kortere termijn een groter risico op ontwaarding en vragen daarom een hogere rente. Mogelijk dat deze omgekeerde situatie bij de NHG-rentes eerder is doorgevoerd dan bij de rentes zonder Nationale Hypotheek Garantie, omdat de meer risicomijdende investeerders een voorkeur hebben voor het veilige NHG-segment.

Als de omgekeerde rentes ook bij andere financiers navolging vinden, zouden huizenkopers en verbouwers er dus weer voor kunnen gaan kiezen om hun hypotheekrente langer vast te gaan zetten.

Over De Hypotheekshop

De Hypotheekshop staat sinds 1991 (potentiële) huizenkopers en -bezitters bij met onafhankelijk advies. We zijn onderdeel van de grootste franchiseorganisatie in hypotheekadvies van Nederland (ruim 260 vestigingen), met een totaal hypotheekvolume van ruim 8 miljard euro per jaar, en daarmee marktleider. De Hypotheekshop is (mede)initiatiefnemer van de Arbeidsmarktscan (winnaar Gouden Lotus 2020 voor Innovatieve dienstverlening aan de consument), de opleiding Adviseur Duurzaam Wonen, hypotheekverstrekking o.b.v. brondata, het Platform Woonstarters, de Startersmonitor (startenopdewoningmarkt.nl), de Advieswijzer (advies-wijzer.nl) en het Platform Hypotheken vanuit het ministerie van BZK. De Hypotheekshop werkt samen met de TU Delft voor de Monitor Koopwoningmarkt.