Volop records in het tweede kwartaal

Het tweede kwartaal noteerde op een aantal vlakken records. Allereerst bedroeg de gemiddelde prijs voor een koopwoning in mei ruim 303.000 euro (CBS / Kadaster). Daarmee was de prijsindex bestaande koopwoningen voor het eerst hoger dan het recordniveau van augustus 2008. Verder bereikte de hypotheekrente eind juni een historisch laagterecord met 2,36% (totaalgemiddelde). Tot slot eindigde het tweede kwartaal van dit jaar op de tweede plaats van kwartalen met het hoogste aantal hypotheekaanvragen sinds de start van de meting in 2011 (HDN).

Het hoge aantal hypotheekaanvragen is opvallend, aangezien het aantal woningverkopen terugloopt. Volgens het CBS / Kadaster zijn in de eerste vijf maanden van dit jaar in totaal circa 84.000 woningen verkocht. Dat zijn er 2,5% minder dan in dezelfde periode van 2018. Een toename in aanvragen komt van consumenten die hun hypotheek willen oversluiten of willen verhogen, in verband met bijvoorbeeld een verbouwing. 

Hoogte gemiddelde hypotheek stabiel

De gemiddelde aangevraagde hypotheek bedroeg in het tweede kwartaal 245.000 euro (HDN). Daarmee schommelt de gemiddelde hoofdsom voor het achtste kwartaal op rij (sinds Q3 van 2017) tussen 242.000 en 246.000 euro. Het gaat daarbij om de zuivere hypotheeksom, waarin overbruggingskredieten en hogere inschrijvingen door consumenten niet zijn meegenomen. 

Overheden in de bres voor starters en middeninkomens

Minister Ollongren sloot in juni zogenaamde woondeals met de regio Utrecht en de Zuidelijke Randstad. Door de samenwerking tussen het Rijk, provincies en gemeenten probeert de overheid de woningbouwproductie te versnellen. Eerder werden al woondeals gesloten met de gemeente Groningen en de regio Eindhoven. In het overzicht van de vijf meest gespannen woningmarktregio’s, ontbreekt alleen de deal met de Metropoolregio Amsterdam nog. Naar verluidt wordt die overeenkomst binnenkort getekend. 

Op gemeentelijk niveau is de woningmarkt ook een belangrijk onderwerp van gesprek. In Amsterdam, Den Haag en Groningen was vooral de middenhuur punt van aandacht en wil men woningbouwcorporaties weer huurwoningen met een huur tussen 720 en 1.000 euro per maand laten bouwen. Daarnaast zijn er plannen, of is er reeds besloten, voor een noodknop middenhuur, zelfbewoningsplicht, en voorrang voor inwoners en mensen met beroepen als verpleegkundigen, leraren en agenten bij een sociale huurwoning. Ten slotte wil men vakantieverhuur via platforms als Airbnb beperken. 

Maatregelen noodzakelijk; regionale verschillen groot

Dat extra aandacht en maatregelen voor bijvoorbeeld starters nodig zijn, blijkt uit bijgaande tabel met cijfers van de hypotheekaanvragen van twintigers in 2019. In vergelijking met drie jaar terug is het aandeel van deze groep met 3,5%-punt gedaald. De gemiddelde benodigde hypotheek van twintigers ligt inmiddels 30.000 euro hoger. Het aandeel lagere en middeninkomens is afgenomen, net als het aandeel tophypotheken (hypotheek die hoger is dan 95% van de koopsom). Er wordt dus meer eigen geld ingebracht bij de koop van een woning. Uit het onderste deel van de tabel blijkt verder dat de kansen voor twintigers per regio en stad sterk kunnen verschillen. Zo bedraagt de gemiddelde hypotheek in Amsterdam liefst 110.000 euro meer dan het landelijk gemiddelde, terwijl die in Rotterdam juist 11.000 euro lager ligt.

2019: populaire rentevaste perioden dalen het meest

Door alle politieke en economische onrust van het moment is de hypotheekrente fors gedaald. Dat is zeker de laatste weken het geval. Toch is niet elke rentevaste periode dit jaar evenveel gedaald. Het lijkt alsof geldverstrekkers zich in hoofdzaak hebben gericht op de populairste rentevaste perioden, dat zijn 10 en 20 jaar vast. De gemiddelde duur waarop consumenten hun rente vastzetten is sinds januari afgenomen, van 16,8 naar 15,9 jaar in juni. Deze verschuiving lijkt te worden veroorzaakt door het afnemende aandeel starters en doorstromers, en het toenemende aandeel oversluiters en verhogers. Wellicht als gevolg hiervan hebben grootbanken en hun dochterlabels in het tweede kwartaal aandeel gewonnen, ten koste van regiepartijen en de buitenlandse banken.

Gevolgen Klimaatakkoord voor huizenkopers- en eigenaren

Afgelopen vrijdag presenteerde het kabinet het langverwachte Klimaatakkoord (vanaf pagina 15 de afspraken voor de gebouwde omgeving). Hiermee wordt een stap gezet richting de klimaatdoelen van Parijs die de opwarming van de aarde moeten tegengaan. Huizenkopers en -eigenaren worden gestimuleerd om hun woning te verduurzamen. Het uitgangspunt is dat de kosten van de verduurzaming via een lagere energierekening kunnen worden terugverdiend, door in te zetten op kostenreductie, subsidies en aantrekkelijke financiering. De beschikbare subsidieregelingen staan op www.energiebesparendoejenu.nl. De energiebelasting op gas wordt hoger, terwijl de belasting op elektriciteit wordt verlaagd. De huidige salderingsregeling voor zonnepanelen wordt verlengd tot 2023, en daarna tot 2030 afgebouwd. De salderingsregeling wordt omgevormd in een nieuwe regeling. 

Er komt een plan per wijk als woningen niet langer via de cv-ketel worden verwarmd. Vanaf 2022 moet gebouwgebonden financiering wettelijk mogelijk worden, waarmee leningen ten behoeve van verduurzaming niet aan een persoon zijn gekoppeld, maar aan een woning. Er wordt getracht om 75% van de totale nieuwbouw, waarvan de bouwvergunning is aangevraagd voor 1 juli 2018, alsnog aardgasvrij op te leveren. Daarnaast wordt onderzocht of VvE’s met 6-10 appartementen ook voor financiering via het Nationaal Energiebesparingsfonds in aanmerking moeten komen. Voor VvE’s kleiner dan 6 wordt onderzocht hoe zij een passend financieringsaanbod kunnen krijgen. 

Vuistregels verduurzaming

Voor huiseigenaren lijkt het vooralsnog raadzaam om zich in eerste instantie te richten op het isoleren van hun woning, om het energieverbruik terug te brengen. Dit kan vaak met relatief beperkte investeringen, die in enkele jaren kunnen worden terugverdiend. Zeker de aanschaf van een woning lijkt hier een geschikt moment voor. De volgende stap zou dan het installeren van zonnepanelen of een zonneboiler kunnen zijn, conform de basisvuistregels voor verduurzaming. Voor meer ingrijpende maatregelen – zoals de keuze voor een warmtepomp – is het wellicht verstandig om het wijkplan af te wachten. 

Nieuws van De Hypotheekshop geeft een overzicht van de renteontwikkelingen in de afgelopen weken en van de actualiteit en trends op de hypotheek- en woningmarkt. De verwachtingen die beschreven staan zijn altijd indicatief, hieraan kunnen geen rechten worden ontleend.